Tari Jawa

 

Seni Tari Jawa kuwi awujud seni tari kang adi luhung, sakral lan relijius. Tari Jawa akèh jinisé, ing antarané Srimpi, Bedhaya, Gambyong, Wireng, Prawirayuda, Wayang-Purwa Mahabarata-Ramayana. Mligi ing Mangkunegaran kasebut Tari Langendriyan, kang njupuk saka crita Damarwulan.

Tari kang kawentar ing Kraton Solo antawisipun Bedhaya Ketawang lan Srimpi. Miturut Kitab Wredhapradhangga kang dianggep pangripta tari Bedhaya Ketawang iku panjenengané Sultan Agung (1613-1645) raja kapisan krajan Mataram. Tari Bedhaya Ketawang ora mung ditampilaké nalika jumenengan nata anyarananging uga saben taun sepisan ing dina jumenengan utawa Tingalan Dalem Jumenengan.

Jinis Tari Bedhaya

Bedhaya Ketawang suwéné (durasi) tarian 130

Bedhaya Pangkur suwéné (durasi) tarian 60 menit

Bedhaya Duradasih suwéné (durasi) tarian 60 menit

Bedhaya Mangunkarya suwéné (durasi) tarian 60 menit

Bedhaya Sinom suwéné (durasi) tarian 60 menit

Bedhaya Endhol-endhol suwéné (durasi) tarian 60 menit

Bedhaya Gandrungmanis suwéné (durasi) tarian 60 menit

Bedhaya Kabor suwéné (durasi) tarian 60 menit

Bedhaya Tejanata suwéné (durasi) tarian 60 menit

Bedhaya Ketawang

Kaistiméwan Tari Bedhaya Ketawang:

Pilihan dina latihan lan penampilan saben Selasa Kliwon (Anggara Kasih).

Lakuné para penari nalika metu lan mlebu menyang Dalem Ageng tansah ngiteri Sinuhun kanthi arah manengen.

Sandhangan para penari lan gendhing / tembang kudu manut paugeran kang ana.

Sandhangan penari

Dodot banguntulak.

Lapisan ngisor nganggo cindhé kembang, [werna]] ungu, lengkap nganggo pendhing bermata lan bunta.

Riasan pasuryan kaya riasan temanten putri.

Sanggul bokor mengkureb lengkap kanthi perhiasan-perhiasané, kang dumadi saka: centhung, garudha mungkur, sisir jeram saajar, cundhuk mentul lan ngango tiba dhadha (untaian rangkaian kembang kang digantungaké ing dada bagian tengen).

Tembang lan Gamelan

Tembang kang dialunaké para swarawati nggambaraké rayuan kang bisa nuwuhaké rasa birahi.

Gamelan kang dipigunakaké arupa gamelan laras pelog, tanpa keprak

Rakitan penari

Rakitan tari lan jeneng paragané béda-béda. Ing larikan ngarep para penari lungguh lan njogèd kanthi urutan kaya mangkéné:

Batak

Endhel ajeg

Endhel weton

Apit ngarep

Apit mburi

Apit meneg

Gulu

Dhada

Boncit

Jroning mbeksa mesthi waé urutané ora tet

Jroning mbeksa mesthi waé urutané ora tetep nanging owah-owah miturut adegané, nanging ana ing panutup tari banjur lungguh manèh jèjèr telu-telu. Sawisé kuwi iring-iringan mlebu menyang Dalem Ageng, uga kanthi ngiteri sakiwané Sinuhun.

Srimpi

Artikel utama: Srimpi

Saliyanén tarian kang sakral mau Kraton Kasunanan/Pakubuwono uga nyiptakaké tarian liya kayata Tari Srimpi, yaiku tarian kang nggambaraké perang tanding loro satria.

Jinis Tari Srimpi

Tari serimpi kanggo mangayubagya pèngetan dina wiyosan Pakubuwoono X (Foto kolèksi Troopenmuseum)

Srimpi padelori

Andong-andong

Arjuno Mangsah

Dhempel Sangopati

Elo-elo

Dempel

Gambir sawit

Muncar

Gandokusuma

Srimpi lobon

Tari Jawa Modhèrn

Tari Golèk

Tari Bondhan

Tari Kelana Topeng

Tari Gambiranom

Tari Gagrag anyar